La Vendemmia
Een paar maanden geleden belde ik mijn vriendin Annalisa uit Venosa op, ik vond het namelijk tijd voor de volgende stap in mijn missie een wandelende encyclopedie te worden van de Italiaanse cultuur en keuken. Ik vroeg of ik een keer mee zou mogen helpen bij de druivenoogst. ‘’Maar natuurlijk Minnie,’’ zei ze. Afgelopen weekend was het zo ver, het was tijd voor la vendemmia, de druivenoogst.
Handschoentjes en een tuinschaar lagen voor me klaar op de achterbank. We reden door het heuvelachtige (eigenlijk meer Teletubbie-achtige) landschap van Basilicata. De zon was slaperig, licht oranje en stond nog laag. Het was immers nog vroeg. De lucht rook deels nog steeds naar droog gras en zomer maar ook onmiskenbaar naar de intrede van de Italiaanse herfst, naar vuur en verbrande verdorde bladeren. Het zicht op de eindeloze wijnranken was schilderachtig mooi.
Tussen de wijnranken werd zichtbaar al hard gewerkt. Er waren vrouwen met zeer schattige, ouderwetse, platteland-achtige doekjes op hun hoofd. Ook waren er oudere en jongere mannen. Overal stonden gekleurde kratten vol druiven. Ik moet wel uitkijken niet een al te romantisch beeld te schetsen dus laat ik beginnen met een kleine reality check.
Vroeger werkten families samen aan de oogst. De periode dat er geoogst wordt is vrij kort, gemiddeld zo’n tien dagen, voor gigantische hectaren grond. Er werd me verteld dat de vendemmia vroeger gezellig was; er werd koffie meegenomen, lunch en s’avonds werd er veelal gedronken. Het was een soort feest. Dat is niet meer. Het werk is inspannend, slecht voor je rug -je bukt immers continu- en er wordt over het algemeen weinig aan verdiend, zo’n vijftig euro per dag. Om die redenen is het werk nu niet meer populair. Als het regent is het een modderige rotzooi en als de zon schijnt is er een bepaald soort venijnig stekend insect waardoor muggen zeer vriendelijke knapen lijken.
Enfin, genoeg ellende, terug naar mijn romantische speelfilm. Gezegd moet worden dat het knippen en plukken van de druiven heerlijk is. Je kunt het vergelijken met een puzzelboekje, breien of figuurzagen. Dat wil zeggen rustgevend. Je handen doen het werk maar je moet wel dusdanig opletten zodat je geest niet af kan dwalen. Ik vond het heerlijk. De druiventrossen moeten bloot komen te liggen zodat je goed kunt zien waar te knippen, dus eerst haal je de bladeren weg. Vervolgens is elke tros een soort puzzel. Je moet begrijpen hoe ze groeien voordat je ze goed los kunt knippen. De druiven moeten voorzichtig worden behandeld, bij voorkeur niet pletten en niet in de aarde laten vallen. De kratten staan onder de ranken en worden langzaamaan steeds voller. Als je krat vol is wissel je hem logischerwijs in voor een lege.
Zo werd er de hele dag gewerkt, gekletst, gelachen, koffie gedronken en nog meer gewerkt. Alle volle kratten werden verzameld om naar ‘’La Cantina’’ te brengen, de plek waar de druiven worden geperst. Die middag stond de druivenoogst van vorig jaar -geperst bij La Cantina- op de lunchtafel, in grote oude glazen colaflessen. Ik keek rond en vanaf dat moment wist ik zeker dat ik nooit genoeg zou krijgen van dit land. Of van wijn natuurlijk.